ÇAĞIN PANDEMİSİ: OSTEOPOROZ VE GÜNCEL YAKLAŞIMLAR
Özet
Osteoporoz; kemik mineral yoğunluğunda azalma ve kemik dokusunun mikro yapısında bozulmaya bağlı kemik kırılganlığında ve kırık riskinde artışa neden olan metabolik bir iskelet hastalığıdır. Uluslararası Osteoporoz Derneği tarafından dünyada 200 milyon kişinin osteoporozdan etkilendiği tahmin edilmektedir. Türkiye Osteoporoz Derneği’nin yapmış olduğu Fraktürk çalışmasına göre ülkemizde osteoporoz prevelansı %24.8’dir. Osteoporoz prevelansının yaşlanan nüfusla birlikte artış göstermesi, osteoporoz tedavisinin uzun zaman alması ve osteoporotik kırıklarının tedavi maliyetinin yüksek olması ülkelere büyük maddi yük getirmektedir. Dolayısıyla, osteoporoz açısından koruyucu sağlık hizmetlerive birinci basamakta çalışan hemşirelerin rolleri bir kez daha öncelikli hale gelmiştir. Bu çalışmanın amacı; osteoporoz ve osteoporozdan korunma yaklaşımları konusunda güncel bilgilere yer vererek literatüre katkı sağlamak ve bu alanda çalışan hemşirelerin farkındalığını arttırmaktır.
Anahtar Kelimeler
Tam Metin:
PDFReferanslar
KAYNAKLAR
International Osteoporosis Foundation. (2013). What is osteoporosis? Erişim: 21 Eylül 2014, http://www.iofbonehealth.org/what-is-osteoporosis
World Health Organization. (2003). Prevention and management of osteoporosis: report of a WHO Scientific Group (Report Number:921). Erişim: 21 Eylül 2014, http://whqlibdoc.who.int/trs/who_trs_921.pdf
Holroyd C, Cooper C, Dennison E. Epidemiology of Osteoporosis. Best Practice&Research Clinical Endocrinology&Metabolism 2008;22(5):671-685.
National Osteoporosis Foundation. (2010). Clinician's guide to prevention and treatment of osteoporosis. Erişim: 21 Eylül 2014, http://nof.org/files/nof/public/content/file/344/upload/159.pdf
Johnell O, Kanis J. Epidemiology of Osteoporotic Fractures. Osteoporosis International 2005;16(2):3-7.
Tüzün Ş. Epidemiyoloji Türkiye Çalışması Fracturk. Meray J, Peker Ö, ed. Osteoporozda Tanı ve Tedavi. İstanbul: Galenos Yayınevi; 2012:22-34.
Aree-Ue S, Petlamul M. Osteoporosis Knowledge, Health Beliefs and Preventive Behavior: A Comparison Between Younger and Older Women Living in a Rural Area. Health Care Women International 2013;34(12):1051-1066
Okumuş M. (2011). Osteoporoz Nedir, Tedavi Edilebilir Mi? Erişim: 01 Ekim 2014, http://www.geriatri.org.tr/SempozyumKitap2011/8.pdf
International Osteoporosis Foundation. (2014). Facts and statistics. Erişim: 21 Eylül 2014, http://www.iofbonehealth.org/facts-statistics
Umay E, Tamkan U, Gündoğdu İ, Umay S, Çakcı A. Osteoporoz Risk Faktörlerinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi. Türk Osteoporoz Dergisi 2011;17(2):44-50.
National Osteoporosis Society. (2013). How should GPs assess fracture risk? Erişim: 21 Eylül 2014 http://www.osteoporosis-resources.org.uk/investigation/7-how-should-gps-assess-fracture-risk
Kanis JA, Borgstrom F, La CD, Johansson H, Johnell O, Jonsson B et al. Assessment of Fracture Risk. Osteoporosis International 2005;16(5):581-589.
Mc Clung MR. Preventionand Management of Osteoporosis. Best Practice&Research Clinical Endocrinology&Metabolism 2003;17(1):53-71.
Tella SH, Gallgher JC. Prevention and Treatment of Post Menopausal Osteoporosis. Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology 2014;142:155-170.
Türkiye Osteoporoz Derneği. (2014). Osteoporoz hakkında bilmek istedikleriniz. Erişim: 01 Ekim 2014, http://www.osteoporoz.org.tr/osteoporozhakkinda/Osteoporoz-Hakk%C4%B1nda
International Osteoporosis Foundation. (2013). Who is at risk? Erişim: 21 Eylül 2014, http://www.iofbonehealth.org/whos-risk
National Osteoporosis Foundation. (2013). Are you at risk? Erişim: 21 Eylül 2014, http://www.nof.org/articles/2
Vasikaran S, Eastell R, Bruyere O, Foldes AJ, Garnero P, Griesmacher A et al. Markers of Bone Turn over for the Prediction of Fracture Risk and Monitoring of Osteoporosis Treatment: A Need for International Reference Standards. Osteoporosis International 2011;22(2):391-420.
Food and Drug Administration. (2010). FDA Drug Safety Communication: Safety update for osteoporosis drugs, bisphosphonates, and a typical fractures. Erişim: 01 Ekim 2014, http://www.fda.gov/drugs/drugsafety/ucm229009.htm#safety
Yağmur Y. Genç Kadınlara Uygulanan Osteoporozdan Korunmaya Yönelik Sağlığı Geliştirme Programının Etkinliğinin Değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2006;13(4):257-262.
Uçan Ö, Sultan T, Ovayolu N. Osteoporozda Risk Faktörleri ve Korunmanın Önemi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007;2(6):73-86.
Kaplan S. Postmenopozal Osteoporozda Risk Faktörleri ve Korunma Yolları. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2007;2(4):23-31.
Türkiye Osteoporoz Derneği. (2014). Osteoporozdan Korunma ve Beslenme. Erişim: 21 Eylül 2014, http://www.osteoporoz.org.tr/hakkindadetay/Osteoporozdan-Korunma-ve-Beslenme:id-5
Aldana GS, Greenlaw LR, Diehl AH, Salberg A, Merrill MR, Ohmine S et al. Effects of an Intensive Diet and Physical Activity Modification Program on the Health Risks of Adults. Journal of the American Dietetic Association 2005;105(3):371‐381.
Wielgos B, Leszczyńska T, Kopeć A, Cieślik E, Piatkowska E, Pysz M. Assessment of Intake of Minerals with Daily Dietsby Children 10-12 Years from Maloposka Region. Roczniki Panstwowego Zakladu Higieny 2012;63(3):329-337.
Czernichow S, Fan T, Nocea G, Sen SS. Calcium and Vitamin D Intake by Postmenopausal Women with Osteoporosis in France. Current Medical Research Opinion 2010;26(7):1667-1674.
Eskiyurt N. Osteoporozda ilaç dışı tedaviler tüm hastalar için genel öneriler. Meray J, Peker Ö, ed. Osteoporozda Tanı ve Tedavi. İstanbul: Galenos Yayınevi; 2012:82-91.
International Osteoporosis Foundation. (2013). Calcium. Erişim: 21 Eylül 2014, http://www.iofbonehealth.org/calcium
Kostecka M. The Role of Healthy Diet in The Prevention of Osteoporosis in Perimenopausal Period. Pakistan Journal Medical Sciences 2014;30(4):763-768.
Rakıcıoğlu N. Kalsiyum, D Vitamini ve Osteoporoz. Sağlık Bakanlığı Yayın No:728. Ankara, 2008.
Kurt M, Çömertoğlu İ, Sarp Ü, Yalçın P, Dinçer G. Osteoporozlu Hastalarda D Vitamini Düzeyleri. Türk Osteoporoz Dergisi 2011;17(3):68-70.
Bischoff-Ferrari HA, Willett CW, Orav EJ, Lips P, Meunier PJ, Lyons RA et al. A Pooled Analysis of Vitamin D Dose Requirements for Fracture Prevention. The New England Journal Medicine 2012;367(1):40-49.
Murad MH, Drake MT, Mullan RJ, Mauck KF, Stuart LM, Lane MA et al. Comparative Effectiveness of Drug Treatments to Prevent Fragility Fractures: A Systematic Review and Network Meta-Analysis. The Journal of Clinical Endocrinology Metabolism, 2012;97(6):1871-1880.
U.S. Department of Health& Human Services National Institutes of Health Women’s Health Intiative. (2014). Calcium/Vitamin D Supplementation Study Fact Sheet. Erişim: 21 Eylül 2014, https://www.nhlbi.nih.gov/whi/cad.htm
Öztop P (2011). Yaşlılıkta Sık Görülen Kas - İskelet Sistem Hastalıkları. Erişim: 21 Eylül 2014, http://www.geriatri.org.tr/SempozyumKitap2011/9.pdf
Hodgson JM, Devine A, Burke V, Dick MI, Prince LR. Chocolate Consumption and Bone Density in Older Women. The American Journal of Clinical Nutrition 2008;87(1):175‐180.
Meray J, Günendi Z. Tuz Tüketimi ve Kemik Sağlığı. Türk Osteoporoz Dergisi 2012; 18(2):40-41.
International Osteoporosis Foundation. Preventing Osteoporosis. Women’s Health Medicine 2006;3(4):155-156.
Güçlü BM, Sağlam M, İnce İD, Savcı S, Arıkan H. Sigara ve Kemikleriniz. Sağlık Bakanlığı Yayın No:731. Ankara, 2008.
Swaim AR, Barner CJ, Brown MC. The Relation of Calcium Intake and Exercise to Osteoporosis Health Beliefs in Postmenopausal Women. Reseach in Social and Administrative Pharmacy 2008;4(2):53-163.
Küçükçayır N, Altan L, Korkmaz N. Effects of Pilates Exercises on Pain, Functional Statusand Quality of Life in Women with Postmenopausal Osteoporosis. Journal of Body work and Movement Therapies 2013;17(2):204-211.
Kaya T, Günaydın R. Doruk Kemik Kütlesi, Heredite ve Değiştirilebilen Faktörlerin Rolü. Osteoporoz Dünyasından 2003;9(1):33-36.
Yanık B, Atalar H, Külcü GD, Gökmen D. Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kütle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi. Osteoporoz Dünyasından 2007;13(3):56-59.
Başaran A, Sarıbay FG, Akın S, Korkusuz F. Sigara Kullanımı ve Kemik Mineral Yoğunluğu İlişkisi. Osteoporoz Dünyasından 2005;11(2):22-26.
Palamar D, Ateşer G, Sarıdoğan M, Altunbayrak O, Akarırmak Ü. Pasif Sigara İçimi Postmenopozal Osteoporoz için Bir Risk Faktörü müdür? Türk Osteoporoz Dergisi 2009;15:38-42.
Devine A, Hodgson MJ, Dick MI, Prince LR. Tea Drinking is Associated with Benefits on Bone Density in Older Women. The American Journal Clinical Nutrition 2007; 86(4):1243–1247.
Refback'ler
- Şu halde refbacks yoktur.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 3.0 License.
Dergi İletişimi
Posta adresi: Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü, Ayvalı Mh.Gazze Cd. No:7 Etlik /Ankara/Türkiye
Email:hdergi@ybu.edu.tr
Telefon: 0 312 324-1555
Faks: 0 312 3218746